De jaren 70 zijn de belangrijkste jaren voor metal, artistiek en commercieel gezien. In feite waren 3 bands protagonisten gedurende deze jaren; Black Sabbath, Deep Purple, Led Zeppelin, gebaseerd op hun hardrockgeluid, en later versterkt door Judas Priest. Black Sabbath was de metamorfose van Earth, een groep gevormd door Ozzy Osbourne als zanger, Tony Iommi op de gitaar, Geezer Butler op de bas en Bill Ward als drummer in 1968.
Zijn eerste twee albums, Black Sabbath (1970) en Paranoid, van hetzelfde jaar, worden beschouwd als de hoeksteen van metal in zowel geluid als tekst. Naast de tekst maakten ze gebruik van het triton, bekend als het interval van de duivel door Iommi; van ritmes beïnvloed door de persmachines, erg bekend in Birmingham, samen gaven ze een zwaar geluid dat zich voortbewoog door de frasering van de gitaar.
De nummers “Paranoid” en “Iron Man” worden beschouwd als de eerste heavy metal-nummers bij uitstek, hoewel dit geluid later zou evolueren door andere invloedrijke Britse groepen. Het kritiek was echter meedogenloos toen ze polemiseerden met de macabere teksten van de sabbatsliederen. De situatie zou op dezelfde manier doorgaan tot ongeveer 1973, toen Sabbath Bloody Sabbath in de verkoop ging, die lovende recensies ontving.
In 1970, op hetzelfde moment als Sabbath, publiceerde Deep Purple ‘’In Rock’’, een album dat voor een goede reputatie zorgde in het Verenigd Koninkrijk, met sterke metal slagen ondanks het feit dat het een album van hard rock is, vooral in de thema’s ‘’Child in Time’’ of de versnelde ‘’Speed King’’, een nummer dat begint met een daverende introductie, waarbij de eerste lijnen van zwaar, of zelfs thrash metal worden gegeven.
In 1971 publiceerden ze ‘’Fireball’’, dat steeds meer metal laat zien in de stijl van de band, die zijn hoogtepunt zou bereiken met het album ‘’Machine Head’’, dat zorgde voor wereldberoemdheid met de ongelooflijke ‘’Smoke on the Water’’, dit zorgde voor terugkeer van de gitarist Ritchie Blackmore, een van de meest invloedrijke in de geschiedenis.
In 1974 zou de Britse band Judas Priest, die aanvankelijk in 1969 werd opgericht, zijn debuutalbum ‘’Rocka Rolla’’ op de markt brengen. Dit album was echter meer gericht op hardrock en progressieve rock (vergelijkbaar met het geluid van Black Sabbath) dan op heavy metal, hoewel het geweldige karakteristieken had van heavy metal in het algemeen. Van hun tweede album, ‘’Sad Wings’’ of ‘’Destiny’’, daarentegen, definieerde de band zich in 1976 als ‘’heavy metal’’ (als eerste om dit te doen, waarbij hun geluid 100% op de stijl werd gebaseerd), waardoor hun geluid nog sterker werd en het volledig elimineren van de blueselementen die precursors en primitief heavy metal bezaten, en werd de eerste die zich als 100% heavy metal voordeed.
In 1972 werd Kiss in de Verenigde Staten opgericht en in 1974 brachten ze hun eerste lp uit en bereikten ze populariteit met de nu legendarische Alive! (1975); daarna kwamen ze met ‘’God of Thunder’’ van het album Destroyer (1976), Rock And Roll Over (1976) en Love Gun (1977). Tegelijkertijd deden ze hun intrede: Thin Lizzy (The Boys Are Back To Town), Aerosmith (Walk This Way) en UFO (Doctor Doctor).