Sandy Pearlman, producer, vertegenwoordiger en componist van de band Blue Öyster Cult, beweert dat hij de eerste was die de term heavy metal toepaste op rock and roll-muziek in de jaren 70. In 1971 maakte hij een kritiek voor het Amerikaanse tijdschrift Crawdaddy!, van het album The Notorious Byrd Brothers, van The Byrds, waar het nummer ‘’Artificial Energy’’ als heavy metal beschouwde.
De termen heavy metal en hardrock worden heel vaak gebruikt als synoniemen, vooral als het gaat om groepen uit de vroege jaren 70. Over hoe de term heavy metal populair werd is nog steeds een grote vraag die niemand concreet uit kan leggen, iedereen beweert vaak iets anders. Ozzy Osbourne zelf verwijst meestal naar het genre meer als rock and roll dan als heavy metal, dus waarschijnlijk heeft de nieuwe stroom Britse heavy metal er iets mee te maken gehad. Enige tijd later, in 1988, nam Judas Priest het nummer “Heavy Metal” op.
Later werden er termen voor soorten sub-metalgenres geboren voor gerelateerde muziekstijlen die afstammen van heavy metal. Zo hebben we subgenres zoals thrashmetal, alternatieve metal, death metal, doommetal, black metal, folkmetal, gothic metal, metalcore, powermetal, progressive metal en stonerrock.
